سفید شدن مو در سن جوانی نشانه پیری نیست

قدیم ها ظاهر شدن اولین موهای سفید روس سر به معنی ورود فرد به دوره میانسالی و پختگی تعبیر می‌شد، چنانچه موی سفید احترام داشت و آن را نشانه بزرگی و باتجربگی معنی می‌کردند. اما امروزه در جامعه ما تعداد جوانانی که موهایشان زودتر از زمان طبیعی‌اش رو به سفیدی گذاشته در حال افزایش است که برخی آن را از عوارض زندگی پراسترس و صنعتی معاصر می‌دانند که آثار خود را در سفیدی زودرس موی سر نمایان می‌کند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، در گذشته سفید شدن مو یکی از ویژگی‌های ارثی محسوب می‌شد. گروهی نیز این رخداد را در نتیجه افزایش سلول‌های مفید خون توجیه می‌کردند، اما امروزه این عقاید و دیدگاه‌های مشابه آن به کلی رد شده‌اند. با این حال هنوز هم بسیاری از متخصصان پوست و مو نقش وراثت را در این رخداد مقدم می‌دادند.

بطور متوسط موها از سن ۳۵‌ سالگی شروع به سفید شدن می‌کند و موهای ریش و سبیل زودتر از موی سر سفید می‌شوند و معمولا از ناحیه شقیقه شروع شده به سمت فرق سر پیشرفت می‌کند و راهی برای پیشگیری از سفید شدن در میانسالان وجود ندارد اما همیشه سفید شدن مو به‌دلیل بالا رفتن سن نیست و بسیاری از شرایط دیگر نیز موها را سفید می‌کنند.

در پایین‌ترین لایه پوست و در محل پایه و تکیه تار مو، سلول‌هایی به نام “ملانوسیت” قرار دارند که دائما ترکیبی با نام «ملانین» تولید می‌کنند و همین “ملانین” است که رنگ موها را ایجاد می‌کند. وقتی ملانوسیت‌ها کاملا فاقد رنگدانه شوند مو سفید می‌شود و اگر تعداد ملانین یک تار مو کمتر از حالت عادی شود، آن مو خاکستری و نقره‌ای می‌شود. ملانوسیت هر ۱۰ سال حدود ۱۰درصد از میزان و توان تولید رنگ خود را از دست می‌دهد.

اگرچه چگونگی از دست دادن این رنگدانه‌ها دقیقا مشخص نیست، اما آنچه مشخص است، این است که در نخستین مراحل خاکستری شدن مو، ملانوسیت هنوز وجود دارد؛ اما غیرفعال است. میانگین سنی سفید شدن مو در سفیدپوستان ۳۴ سال و در سیاهپوستان ۴۲سال است. اگر موی یک فرد سفیدپوست زودتر از ۲۰‌سالگی و سیاهپوست زودتر از ۳۰ سالگی سفید شود، به آن سفید شدن زودرس مو می‌گویند.

معمولا سفید شدن مو در مردان در حدود ۳۰سالگی و در زنان در ۳۵سالگی رخ می‌دهد. البته نسبت به عوامل تغذیه‌ای و ژنتیکی، حدود سنی ذکر شده تغییر می‌کند.

از طرفی در برخی افراد موها بسیار زود شروع به سفید شدن می‌کند که باید گفت شروع این اتفاق بستگی به ژنی دارد که از والدین خود به ارث می‌بریم. برخی افراد تصور می‌کنند یک فشارعصبی شدید یا هول و هراس ناگهانی باعث می‌شود موها یک شبه سفید شود، اما دیدگاه‌های علمی با این ادعا سازگار نیستند.

موی بدن و صورت هم مثل موی سر خاکستری می‌شود؛ اما معمولا این اتفاق بعد از تغییر رنگ موی سر بوجود می‌آید. سفید شدن موی سر معمولا از شقیقه‌ها آغاز می‌شود و بعد از آن نوبت به تاج سر و بقیه نقاط پشتی سر می‌رسد.

بسیاری از جوانان وقتی اولین موهای سفید را در آینه می‌بینند، می‌ترسند و برای این‌که مثلا نشانه‌های پیری را در خود از بین ببرند شروع به کندن موهای سفید می‌کنند. کندن موهای سفید و یا رنگ‌کردن آنها و یا چیدن مو برخلاف عقیده عوام باعث کم شدن موی سفید نمی‌گردد.

برای جلوگیری از سفید شدن زودرس موها باید از مواد غذایی استفاده کرد که حاوی املاح روی، آهن، پتاس و منگنز باشد. تحقیقات نشان داده کمبود فلزاتی مانند آهن، روی، منگنز، تیتانیوم، تنگستن و مس از عوامل اصلی در سفید شدن موها هستند، البته این مساله علاج هم دارد.

کارشناسان تغذیه معتقدند؛ افرادی که دچار سفیدی مو هستند، باید میوه‌هایی همچون؛ سیب، گلابی، هلو و همه میوه‌هایی که حاوی مقادیری از املاح گوناگون خصوصا فلز منگنز هستند و نیز مصرف سبزیجاتی همچون؛ سیر، پیاز، موسیر و تره که دارای منگنز هستند را در برنامه غذایی خود بگنجانند.

نخودفرنگی، قارچ، آجیل، لوبیا، عدس، گوجه فرنگی، موز، آلو، سویا و سیب زمینی از جمله غذاهایی هستند که مقدار قابل‌توجهی مس دارند و می‌تواند بر پوست و مو تاثیر بگذارد و حتی از سفید شدن مو هم جلوگیری کند.

خوردن جوشانده سبوس گندم، سنبل‌الطیب، مخلوط پودر سبوس برنج و شکر با نبات ساییده شده و نان جو هم در حفظ رنگ مو و کاهش موهای سفید موثر است و موهای سفید شده از موهای رنگی شکننده‌ترند، ولی ریشه آنها سست نیست و بنابراین سفید شدن موها نشانه ریزش مو نمی‌باشد.

کمبود ویتامین‌ها

بسیاری از بیماری‌ها نیز می‌تواند روند سفید شدن موها را تسریع کند. کمبود ویتامین‌های B ، بخصوص اسیدپانتوتنیک و ویتامین ۱۲ B یکی از موی سفیداین موارد است. بیماری تیروئید، بیماری‌های سیستم ایمنی، کم‌خونی، رژیم‌های سخت و طولانی‌مدت، بیماری‌ها و افزایش گلبول‌های سفید خون نیز باعث سفیدی زودهنگام و بیش از حد موها می‌شود.

در کنار این مساله باید به استعمال دخانیات نیز اشاره کرد. سیگار کشیدن نیز موها را سفید می‌کند. تحقیقات نشان داده، سرعت سفید شدن مو در سیگاری‌ها، چهار برابر افراد غیرسیگاری است. شاید علت این امر، کاهش رسیدن اکسیژن به ریشه موها باشد.